Đề án khám chữa bệnh từ xa - nhu cầu thiết yếu của người dân nông thôn
Việc thực hiện đề án khám chữa bệnh từ xa góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho y tế cơ sở
Quyết định 2628/QĐ-BYT ngày 12/6/2020 của Bộ Y tế phê duyệt triển khai Đề án “Khám chữa bệnh từ xa, giai đoạn 2020-2025” đã giúp người dân nông thôn có cơ hội được tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng, đặc biệt là người dân ở vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn; giảm chi phí khám bệnh, chữa bệnh, chi phí bảo hiểm y tế, các chi phí khác cho người dân, đem lại cơ hội được cứu chữa cho rất nhiều ca bệnh nặng, tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế có chất lượng cho các bệnh nhân vùng nông thôn. Các cơ sở y tế tuyến dưới đã được hỗ trợ chuyên môn thường kỳ và đột xuất từ các bệnh viện tuyến trên dựa trên nền tảng công nghệ thông tin; góp phần phòng chống dịch bệnh, giảm quá tải bệnh viện tuyến trên, nâng cao chất lượng, hiệu quả khám, chữa bệnh và sự hài lòng của người dân nông thôn. Tuy nhiên hiện nay, Luật khám bệnh, chữa bệnh và Luật bảo hiểm y tế không quy định về khám bệnh, chữa bệnh từ xa. Vì vậy, quá trình triển khai hoạt động khám bệnh, chữa bệnh từ xa chưa được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán, điều này gây tiếc nuối và khó khăn cho người dân nông thôn.
Trong thời gian qua, ngành Y tế Đắk Nông nói chung, hệ thống khám bệnh, chữa bệnh nói riêng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Các cơ sở khám, chữa bệnh từ tuyến tỉnh đến tuyến huyện, tuyến xã đã được đầu tư về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và triển khai nhiều dịch vụ kỹ thuật từ cơ bản đến chất lượng cao. Khả năng tiếp cận với dịch vụ y tế của người dân được cải thiện, góp phần cứu chữa được nhiều người mắc bệnh nặng, hạn chế các ca bệnh phải chuyển lên tuyến trên khám và điều trị.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được; hệ thống khám bệnh, chữa bệnh của tỉnh vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, bất cập như: Nguồn lực đầu tư cho y tế tuy có tăng nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu khám, chữa bệnh của Nhân dân trên địa bàn; Phân bố nhân lực y tế không đồng đều giữa các tuyến, tình trạng thiếu nhân lực y tế phổ biến trên địa bàn, nhất là chủng loại có trình độ chuyên môn là bác sỹ đa khoa và chuyên khoa; Nhiều kỹ thuật y học cao đã triển khai nhưng chủ yếu tập trung ở tuyến tỉnh và một số ít Trung tâm Y tế tuyến huyện; Cơ hội học tập, phát triển chuyên môn còn hạn chế, bị ràng buộc bởi các quy định hiện hành như: Quy định về thời gian công tác, ưu tiên theo thứ tự, kinh phí đào tạo. Trong khi đó, nhiều quy định ràng buộc về các tiêu chuẩn ngoài chuyên môn đã dẫn đến khó khăn về nhân lực chất lượng cao.
Ở tuyến xã, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới có chất lượng dịch vụ y tế thấp hơn hẳn so với vùng kinh tế tuyến tỉnh và một số khu vực tuyến huyện có điều kiện kinh tế phát triển, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao của người dân hạn chế, dẫn đến sự mất công bằng trong chăm sóc sức khỏe, người dân không tin tưởng chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tuyến xã. Việc vượt tuyến khám bệnh, chữa bệnh xảy ra khá phổ biến trong khi có thể được điều trị hiệu quả ngay ở tuyến tỉnh, tuyến huyện, gây quá tải tại các bệnh viện tuyến trên, đặc biệt là các bệnh viện tuyến Trung ương.
Ngày 03/6/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Theo đó, Chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế là một trong những lĩnh vực cần ưu tiên, trong đó chuyển đổi số với một nội dung cụ thể rất quan trọng là “Phát triển nền tảng hỗ trợ khám, chữa bệnh từ xa để hỗ trợ người dân được khám, chữa bệnh từ xa, giúp giảm tải các cơ sở y tế, hạn chế tiếp xúc đông người, giảm nguy cơ lây nhiễm chéo; 100% các cơ sở y tế có bộ phận khám chữa bệnh từ xa; thúc đẩy chuyển đổi số ngành Y tế”.
Qua thực tế cho thấy tại Đắk Nông, kết quả của việc triển khai mô hình Bệnh viện vệ tinh theo Quyết định số 92/QĐ-TTg ngày 09/01/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án giảm quá tải bệnh viện giai đoạn 2013 - 2020 đạt các yêu cầu theo tình hình thực tế, Bệnh viện đa khoa tỉnh Đắk Nông trên cơ sở là Bệnh viện vệ tinh của Bệnh viện Chợ Rẫy và Bệnh viện Nhân Dân 115 đã tiếp nhận được nhiều kỹ thuật, công nghệ y học, năng lực cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh được nâng cao. Thực tiễn cho thấy, triển khai Đề án Bệnh viện vệ tinh là gắn “y hiệu, thương hiệu” của bệnh viện tuyến trên với bệnh viện tuyến dưới, đẩy mạnh công tác đào tạo, chuyển giao kỹ thuật từ bệnh viện tuyến trên về bệnh viện tuyến dưới, giúp bệnh viện tuyến dưới phát huy năng lực sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất đã được đầu tư. Vì vậy, việc tăng cường hoạt động nâng cao năng lực khám bệnh, chữa bệnh tại chỗ của các bệnh viện vệ tinh thông qua hoạt động đào tạo cán bộ y tế và chuyển giao kỹ thuật, công nghệ cho các bệnh viện vệ tinh; tư vấn khám bệnh, chữa bệnh từ xa giữa bệnh viện hạt nhân và bệnh viện vệ tinh thông qua hệ thống công nghệ thông tin là rất hữu ích.
Hệ thống khám, chữa bệnh của tỉnh Đắk Nông gồm 01 bệnh viện đa khoa hạng II tuyến tỉnh, 7 Trung tâm Y tế huyện (01 Trung tâm Y tế hạng II và 06 Trung tâm Y tế hạng III) và 71 Trạm Y tế xã, phường, thị trấn. Về phát triển chuyên môn kỹ thuật: Trung bình các bệnh viện tuyến huyện và tỉnh thực hiện được từ 60-80% kỹ thuật chuyên môn theo phân tuyến của Bộ Y tế, trong đó Bệnh viện đa khoa tỉnh đã triển khai được một số kỹ thuật chuyên môn cao. Về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động khám, chữa bệnh: Hiện tại 100% các bệnh viện đều có cán bộ chuyên ngành về công nghệ thông tin; các cán bộ trong bệnh viện đa số đều có chứng chỉ cơ bản về tin học văn phòng; 100% các bệnh viện đang sử dụng các phần mềm quản lý bệnh viện để khám bệnh, chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế.
Để giải quyết những khó khăn, thách thức tại chỗ, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh các tuyến, giúp người dân trên địa bàn tỉnh được tiếp cận với các dịch vụ y tế chất lượng cao, việc xây dựng Đề án “Khám, chữa bệnh từ xa” giai đoạn 2024 - 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Đắk Nông là hết sức cần thiết trong giai đoạn triển khai số hóa ngành Y tế theo yêu cầu của Chính phủ, Bộ Y tế và nhu cầu công tác khám, chữa bệnh thực tế của địa phương.
