Tăng cường chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em vùng đồng bào Dân tộc thiểu số
Chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em là một phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đặc biệt là các dân tộc thiểu số (DTTS). Đắk Nông là tỉnh miền núi, có nhiều xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số với điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn; thu nhập còn thấp, do đó người dân chưa thực sự quan tâm đến chế độ dinh dưỡng cũng như kiến thức thực hành dinh dưỡng và nhiều nơi bữa ăn hằng ngày không đảm bảo được nhu cầu dinh dưỡng khiến việc nuôi dưỡng trẻ nhỏ chưa hợp lý, vì vậy tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em trên địa bàn tỉnh còn cao.
Các bà mẹ được hướng dẫn thực hành bữa ăn dinh dưỡng cho trẻ
Trong năm 2023, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với Phòng Y tế các huyện Tuy Đức và Đắk Glong đã khảo sát và lựa chọn 6 xã khu vực III triển khai thực hiện Mô hình dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời. Trong đó, lập phòng tư vấn nuôi dưỡng trẻ nhỏ tại trạm y tế và nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ tại cộng đồng. Năm 2023, hơn 1.500 phụ nữ của hai huyện Đắk Glong và Tuy Đức đã được cấp viên đa vi chất miễn phí. Trẻ từ 6 - 23 tháng tuổi bị suy dinh dưỡng cũng được cấp phát sản phẩm dinh dưỡng để tăng cường thành phần trong bữa ăn bổ sung của trẻ. Việc triển khai các hoạt động cải thiện dinh dưỡng và Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 đã huy động được nhiều nguồn lực cho hoạt động phòng chống suy dinh dưỡng, góp phần giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi. Kết quả, theo số liệu cân/đo ngày 1/6/2023 tỷ lệ trẻ em < 5 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân là 17,1%; Tỷ lệ trẻ em < 5 tuổi suy dinh dưỡng thể thấp còi là 25,7%. Đây là những tỷ lệ còn khá cao so với tỷ lệ trung bình của toàn quốc.
Riêng năm 2023, Sở Y tế phối hợp với Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Trung ương tổ chức các hoạt động tuyên truyền nâng cao ý thức và thay đổi hành vi về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ và trẻ em tại các trường phổ thông dân tộc nội trú. Sau khi thực hiện khảo sát và tập huấn cho đội ngũ cán bộ giáo viên, mô hình Góc truyền thông về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên và sức khỏe bà mẹ trẻ em đã được xây dựng và đưa vào hoạt động tại Trường PTDTNT THCS & THPT Đắk Glong. Góc truyền thông chăm sóc sức khoẻ sinh sản vị thành niên với tên gọi “Góc tuổi teen”. Mô hình dựa vào thầy cô giáo và học sinh của nhà trường, là nơi các em có cơ hội được tư vấn, chia sẻ kiến thức liên quan về sức khoẻ sinh sản vị thành niên, sức khoẻ bà mẹ trẻ em, về tâm sinh lý, kỹ năng xử lý tình huống nhạy cảm trong cuộc sống... ở lứa tuổi vị thành niên.
Mạng lưới truyền thông tuyến y tế cơ sở đã tổ chức truyền thông nhóm với các nội dung phong phú như dinh dưỡng trong thai kỳ, chăm sóc trẻ sơ sinh, chăm sóc trẻ dưới 5 tuổi, trình diễn bữa ăn bổ sung, dinh dưỡng theo độ tuổi, thực phẩm cho phụ nữ mang thai và tầm quan trọng của dinh dưỡng trong 1.000 ngày đầu đời của trẻ. Các buổi truyền thông nhóm đã thảo luận về cách nhận biết và lựa chọn thực phẩm dinh dưỡng, cũng như chế biến thực phẩm đúng cách. Qua đó, đã giúp giải tỏa tâm lý e ngại, nâng cao kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, thực hiện các biện pháp dự phòng hiệu quả, góp phần cải thiện sức khỏe toàn diện của phụ nữ DTTS trong độ tuổi sinh đẻ và nuôi dưỡng trẻ nhỏ.
Hoạt động tuyên truyền vận động, truyền thông thay đổi hành vi về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em tại các xã khu vực III đã mang lại kết quả khả quan. Cụ thể, 100% phụ nữ mang thai tại xã khu vực III được tiếp cận tài liệu truyền thông về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em. Tỷ lệ phụ nữ biết được dấu hiệu nguy hiểm trong thai kỳ, sau sinh và trẻ sơ sinh đạt trên 76%.
Kết quả thực hiện cho thấy sự tiến triển trong việc cung cấp dịch vụ y tế và dinh dưỡng cho cộng đồng khoẻ mạnh. Trong lĩnh vực chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời, các chỉ tiêu được cải thiện như tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng; tỷ lệ phụ nữ có thai tại các xã khu vực III được cấp sản phẩm dinh dưỡng; tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng từ 6 đến 23 tháng tuổi được cấp sản phẩm dinh dưỡng… Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và giảm tử vong bà mẹ, trẻ em, tỷ lệ phụ nữ có thai được khám thai ít nhất 4 lần trong thai kỳ đạt gần 58% và 92% phụ nữ sinh con tại cơ sở y tế.
Thời gian tới, ngành Y tế cùng chính quyền các cấp, các ban, ngành, đoàn thể sẽ tiếp tục triển khai nhiều chương trình, đưa ra nhiều giải pháp can thiệp về chăm sóc sức khỏe nói chung, sức khỏe bà mẹ, trẻ em nói riêng, để tiếp tục tạo chuyển biến tích cực trong thời gian tới. Góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.