Tăng cường năng lực kiểm dịch y tế biên giới góp phần ngăn chặn thành dịch bệnh xâm nhập qua các cửa khẩu

Viện vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên giám sát công tác kiểm dịch y tế biên giới tại Đắk Nông

Đắk Nông có 02 cửa khẩu tiếp giáp với Vương quốc Campuchia là Bu Prăng (Tuy Đức) và Đắk Peur (Đắk Mil). Chính vì vậy, công tác kiểm dịch y tế biên giới luôn được xem là một trong những nhiệm vụ quan trọng được ngành Y tế quan tâm triển khai. Hiện nay các cửa khẩu đều có các trang thiết bị cơ bản phục vụ công tác kiểm soát, phòng, chống dịch. Mỗi cửa khẩu được trang bị 01 máy xử lý hoá chất phục vụ khử khuẩn, xử lý môi trường và 01 thiết bị đo thân nhiệt hồng ngoại tự động, 01 thiết bị đo thân nhiệt hồng ngoại cầm tay, 01 máy phun ULV cầm tay phục vụ xử lý véc tơ trên phương tiện tại cửa khẩu. Hoá chất, vật tư phòng, chống dịch tại cửa khẩu đầy đủ, sử dụng từ nguồn phòng chống dịch bệnh chung hàng năm của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật.

Năm 2024, trong tình hình dịch bệnh đậu mùa khỉ xuất hiện và lây lan mạnh tại nhiều quốc gia trên thế giới, ngành Y tế tỉnh Đắk Nông đã chú trọng triển khai hoạt động thường trực, giám sát phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ (Mpox) tại 02 cửa khẩu. Cụ thể, tại cửa khẩu Bu Prăng, các tổ kiểm dịch y tế đã kiểm tra 560 lượt người, 45 lượt phương tiện nhập cảnh và 680 lượt người, 55 lượt phương tiện xuất cảnh; tại cửa khẩu Đắk Peur, kiểm tra 7.565 lượt người, 160 lượt phương tiện nhập cảnh và 8.190 lượt người, 235 lượt phương tiện xuất cảnh. Trong quá trình thực hiện giám sát đã ghi nhận 03 trường hợp nhập cảnh có các biểu hiện thân nhiệt cao, nổi phát ban,… (Đắk Peur 02, Bu Prăng  01). Tuy nhiên, qua quá trình kiểm tra, khám sàng lọc và khai thác yếu tố dịch tễ, tổ kiểm dịch y tế tại cửa khẩu đã loại trừ, không xác định trường hợp nghi ngờ/mắc bệnh Mpox/dịch bệnh nhóm A.

Kiểm dịch y tế biên giới thường xuyên giám sát chặt chẽ tại các cửa khẩu để kịp thời phát hiện sớm, cách ly, xử lý kịp thời các trường hợp nghi ngờ, mắc bệnh. Các tổ kiểm dịch y tế đã thực hiện 04 đợt giám sát định kỳ dịch hạch, 03 đợt giám sát véc tơ trung gian truyền bệnh tại khu vực 2 cửa khẩu, qua giám sát các chỉ số nằm dưới mức báo động nguy cơ.

Đối với công tác kiểm dịch y tế biên giới, hiện nay, Đắk Nông có 06 cán bộ y tế đã được đào tạo và cấp thẻ kiểm dịch viên y tế. Tại 2 cửa khẩu, khu kiểm soát liên hợp đã được đầu tư xây dựng và đã đưa vào sử dụng, cơ bản đáp ứng được cho các lực lượng quản lý chuyên ngành thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước liên quan tại cửa khẩu. Lực lượng Kiểm dịch y tế được bố trí 01 phòng làm việc để thực hiện các thủ tục hành chính về kiểm dịch tại khu kiểm soát cửa khẩu. Tuy nhiên, so với vai trò, chức năng nhiệm vụ đề ra, nguồn lực cơ sở vật chất tại các cửa khẩu còn nhiều khó khăn, hạn chế. Đối với các phòng chức năng/hạng mục thiết yếu khác theo quy định như: phòng khám sàng lọc, phòng cách ly y tế tạm thời tại khu vực cửa khẩu chưa được bố trí do điều kiện cơ sở vật chất tại cửa khẩu không đủ để sắp xếp.

Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, công tác kiểm dịch y tế biên giới bước đầu đạt được những kết quả nhất định là nhờ sự quan tâm của lãnh đạo Sở Y tế. Để hoạt động này thực sự phát huy hiệu quả, thời gian tới, cần thiết phải có lực lượng thường trực tại cửa khẩu cũng như thành lập ban quản lý cửa khẩu theo quy định hoặc giao cho đơn vị đầu mối, chủ trì để cùng phối hợp các cơ quan quản lý nhà nước chuyên ngành liên quan triển khai các hoạt động có hiệu quả. Vì vậy, Sở Y tế cần tham mưu UBND tỉnh trong việc đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng tại các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh, đảm bảo các điều kiện cho tổ chức kiểm dịch y tế biên giới triển khai hoạt động.

Ngành Y tế cũng xác định, để công tác kiểm dịch y tế biên giới tiếp tục phát huy hiệu quả, các bộ phận chức năng cần rà soát, cập nhật kế hoạch dự phòng đáp ứng với các tình huống dịch bệnh tại từng cửa khẩu. Trong đó, có sự tham gia, phối hợp của các cơ quan chức năng tại cửa khẩu, cơ quan y tế tại địa phương. Bên cạnh đó, Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên sớm tổ chức một số lớp tập huấn nhằm nâng cao năng lực kiểm dịch y tế cho đội ngũ viên chức làm công tác kiểm dịch như: Kỹ năng giám sát, phát hiện, xử lý tại cửa khẩu đối với các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhóm A, bệnh mới nổi, tái nổi; Kỹ thuật giám sát, kiểm soát vec tơ, vật chủ trung gian truyền bệnh truyền nhiễm… Ngoài ra, tranh thủ các nguồn viện trợ, Viện đầu tư thêm các trang thiết bị, vật tư và hoá chất phục vụ hoạt động kiểm dịch y tế biên giới cho Đắk Nông để triển khai các hoạt động kiểm dịch y tế nhằm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các yếu tố nguy cơ ngay tại cửa khẩu.